artikel
Eén of twee turbo’s? (2007-1)
Twee truckfabrikanten leveren allebei een drukgevulde V8-motor met ongeveer gelijke inhoud. De ene fabrikant (Scania), levert de motor met één grote turbo en de andere fabrikant (Mercedes), voorziet de motor van twee kleine turbo’s. Wat zijn de motortechnische gevolgen van deze keuze?
Een interessante vraag, die zich ook binnen één merk voordoet. Audi gebruikt voor de V-motoren soms één en soms twee turbo’s. Kennelijk is het kiezen moeilijk.
Zoals zo vaak spelen er bij de keuze van het aantal turbocompressoren vele factoren mee. In feite gaat het om twee kleine of één grote drukvulgroep. Daar hangt, om mee te beginnen een prijskaartje aan. Twee gangbare, dus in grote aantallen geproduceerde turbo’s hoeven niet duurder te zijn dan één exclusief exemplaar. Wat te denken van het gewicht? Vergeet daarbij niet de complete in- en uitlaatsystemen inclusief inlaatluchtkoeler(s). Hoe zit het met de plaatsruimte en de hitte-uitstraling? Bij een dieselmotor loopt de turbine-temperatuur op tot zo’n 650˚C, bij een ottomotor tot 950˚C. De smering van turbo’s is evenmin een eenvoudige zaak. De olietoevoerleiding(en) mogen niet te lang zijn, anders duurt het te lang voor de smering en, niet te vergeten, de koeling op gang komt.
Het effect op het statisch koppelverloop van een motor met één of twee turbo’s kan, zeker als het om een dieselmotor gaat, vrijwel gelijk uitvallen. Anders staat het met het dynamisch koppelverloop, dus bij gaspedaal bewegingen. Bij twee kleine turbo’s zal de inlaatdruk sneller worden opgebouwd dan bij één grote het geval is omdat het volume van de spruitstukken kleiner is en het massatraagheidsmoment lager is. Hoe geringer de spreiding in het motortoerental, des te geringer zal het verschil uitvallen tussen een motor met één of twee turbo’s.
Dankzij de elektronische regelmogelijkheden vallen de verschillen in reactietijd steeds meer weg. Verstelbare leidschoepen en slim geplaatste kleppen zorgen ervoor dat er van de vervelende turbo-vertraging (turbo-lag) vrijwel niets meer te merken is. Bij gasloslaten wordt de turbine op toeren gehouden zodat deze meteen voldoende lucht kan leveren zodra er weer gas wordt gegeven. Dit is makkelijker bij een dieselmotor dan bij een ottomotor.
Samenvattend kan er niet één reden worden gegeven voor het toepassen van één of twee turbo’s bij een V motor. Sterker nog: wees niet verbaasd als Mercedes-Benz met één turbo komt en Scania naar twee stuks gaat.
