Dolf besluit eerst de auto uit te lezen. In dit geval zijn er vier foutcodes in de motor-ECU. P0500 geeft aan dat het snelheidssignaal ontbreekt, terwijl de snelheidsmeter wel werkt. De overige foutcodes zijn U-codes. Deze duiden op communicatieproblemen tussen de ABS-module en de motor-ECU.

Wie is Dolf Sanders?

Dolf Sanders is 38 jaar en werkzaam als diagnosespecialist voor de merken Citroën en DS bij de Driessen Autogroep in Eindhoven.

In de avonduren is hij als Topmonteur actief op het AMT Garageforum. In 2014 won hij de titel “Beste Diagnose Specialist 2014”, een wedstrijd georganiseerd door AMT en ATG.

Klopt de livedata?

De autosnelheid wordt berekend aan de hand van de signalen van de wielsensoren van de ABS-module. Het instrumentenpaneel krijgt die snelheid wel door via het CAN-busnetwerk, maar toch ‘klaagt’ de motor-ECU over het ontbreken van het signaal.

Dolf besluit livedata tijdens een testrit uit te lezen om te zien of de wielsnelheden juist worden berekend. In de ABS/ESP-unit zijn geen afwijkingen, uitschieters of grote, onderlinge verschillen te zien. In de motor-ECU is het signaal voor de snelheid duidelijk aanwezig en valt niet weg. Het signaal wordt dus netjes over het CAN-netwerk verspreid en door de verschillende modules verwerkt.

Storingen komen terug

Na het wissen zijn de storingen direct na het starten weer aanwezig. Dolf heeft wel gemerkt dat de motor na het afzetten twee seconden door blijft lopen. Komt dat door het ontbrekende snelheidssignaal?

Als niet bekend is of de auto nog snelheid heeft, moet er voldoende remvacuüm zijn om te kunnen remmen. Om dat te creëren, moet de vacuümpomp op de motor langer blijven draaien. Voorlopig houdt Dolf echter alle opties open en doet een ontdekking: “Wanneer ik het contact aanzet, dan de storingen wis en vervolgens direct de sleutel doordraai om de motor te starten, blijven de storingen weg, ook tijdens een testrit.”

Deze informatie geeft aan dat alle systemen op zich prima werken. Het probleem lijkt zich dus enkel voor te doen op het moment dat het contact wordt uitgezet of wanneer het contact uit staat.

De motor-ECU geeft aan dat er geen snelheidssignaal is en dat er communicatieproblemen zijn tussen de ECU en ABS-module.

Oscilloscoop geeft inzicht

Het probleem zit waarschijnlijk niet in een computer of CAN-netwerk, want dan waren de storingen direct teruggekeerd. Het moet iets te maken hebben met het afzetten van de motor, bijvoorbeeld een defect of een haperend contact. Via het contact worden immers meerdere voedingen doorverbonden of verbroken.

Dolf besluit de oscilloscoop erbij te pakken, om het spanningsverloop ten opzichte van de tijd in beeld te brengen. Met de ene meetpen op de accumassa en de andere op de geschakelde plus van het contact blijkt dat de 12V-voeding op een van de geschakelde plussen niet direct wegvalt, maar geleidelijk naar 0 Volt daalt. Dit is heel merkwaardig omdat het contact de voeding direct verbreekt en niet geleidelijk.

Op de scope is te zien dat de spanning op een van de geschakelde plussen van het contactslot niet direct naar 0 zakt, als het contact wordt afgezet.

Accessoires onder de loep

Het spanningsverloop heeft iets weg van het ontladen van een condensator. Er is ergens een component aanwezig dat dit veroorzaakt. Het meest voor de hand liggend is dat het om een foutief aangesloten accessoire gaat. Daarvan heeft de Jumper er nogal wat: een trekhaak, een dakventilator, zwaailampen en een tweede accu, die via een scheidingsrelais is aangesloten.

Dolf controleert of er geschakelde voedingen zijn gebruikt en neemt deze een voor een los in de hoop dat het probleem verdwijnt. Daarbij valt zijn oog op de driestandenschakelaar van de dakventilator. Hij staat op stand 1. Wanneer de dakventilator wordt uitgeschakeld, slaat de motor direct af als je het contact uitzet, zonder na te draaien. Ook komen de foutcodes niet meer terug wanneer het contact uit is geweest.

Na het aansluiten van het relais valt de voeding (kanaal A) wel weg na het afzetten van het contact.

Na-ijlen

Nu vallen ineens alle puzzelstukjes ineen. De verschillende modules wisselen informatie uit via het CAN-netwerk. Op het moment dat het contact uit gezet wordt, valt de geschakelde voeding weg en gaan de computers in rust. Dat kan soms even duren. Dit is per fabrikant en model auto verschillend.

Wanneer de dakventilator draait en het contact wordt uitgezet, dan blijft deze echter ook nog een paar seconden draaien. De ventilator gaat op dat moment als een dynamo werken en levert een stroom terug aan de geschakelde plus van het contact. De motor-ECU maakt blijkbaar gebruik van dezelfde voeding en blijft daarom langer actief. Daarom blijft de motor dus nog iets langer draaien voordat hij afslaat.

Op dit moment is de ABS-module echter al gestopt met het delen van de informatie over de wagensnelheid, terwijl de motor-ECU deze informatie nog wel verwacht. Daarom genereert de ECU de foutcodes met betrekking tot de ontbrekende communicatie en snelheidssignalen van de ABS-module.

De live data van de ABS-module geven geen afwijkingen, uitschieters of grote, onderlinge verschillen.

Ook in de motor-ECU wordt de wagensnelheid correct weergegeven.

Relais

Een ventilator blijft even doordraaien als de spanning wegvalt. Zijn elektromotor werkt dan als dynamo en geeft spanning af aan het boordnet.

Om de storing te verhelpen, mag de ventilator geen stroom terugleveren naar het contact. Dat kan door de ventilator via een relais te schakelen: de geschakelde voeding van het contact dient als stuurstroom voor het relais, de ventilator wordt via een gezekerde voeding direct vanuit de 12V-accu aangestuurd.

Probleem opgelost, maar je vraagt je af hoe het komt dat dit probleem zich nu pas voordoet? Achteraf blijkt dat de ventilator een maand geleden is ingebouwd. Waarschijnlijk even getest en weer uitgezet. Als je dit doet terwijl het contact aan staat, gaat er niets fout. Het gaat pas fout wanneer de ventilator aan staat terwijl je het contact uit zet.

De bus heeft meerdere bestuurders en na ongeveer een maand heeft een van de berijders de ventilator voor het eerst in gebruik genomen en zijn de problemen aan het licht gekomen. De moraal: wees voorzichtig met het inbouwen van accessoires en de manier waarop je ze aansluit!

Lees ook: Diagnosetips uit de praktijk: centrale deurvergrendeling werkt niet