Volgens Mike van den Boogaard is slecht onderhoud vaak de oorzaak van kettingslijtage. Mike laat een gemodificeerde ketting en kettingspanners uit Duitsland komen…

Olie met een lage viscositeit is dunner en veroorzaakt minder wrijving, waardoor het een effectieve manier is om brandstof te besparen. Bovendien is het goedkoper dan het ontwikkelen van nieuwe motorconstructies.

Maar we horen ook dat de olie tegenwoordig veel te dun is en slijtage veroorzaakt aan de motor. Hoe denken de AMT-lezers hier over? Hebben de technici die afwijken van de voorgeschreven olie gelijk? Gerben Idzenga (Rinsma) vindt van wel. “De voorgeschreven olie is vaak gekozen op basis van de uitstoot en dat komt de motor lang niet altijd ten goede. Ook het verversingsinterval passen we soms aan in verband met de oliekwaliteit.”

Als de klant goedkopere olie wil…

S. Thijssen (Systac) gebruikt na een reiniging vaak een stapje hogere viscositeit, maar wel van minimaal gelijke oliekwaliteit. Denny Verdoold (GHS Automotive) wijkt af als een klant de goedkoopste olie wil, maar die klant doet dat wel op eigen risico. “Mensen stappen bij een hogere kilometerstand over van 5W-40 naar 10W-40, omdat ze hebben gehoord dat dit beter is.”

Paul van den Acker (VDA Autoservice) let op zijn olieselector van Motul en zoekt regelmatig uit, vooral bij jonge auto’s, welke olie hij het best kan gebruiken. P. Kool (Autobedrijf Kool) probeert bij hoog olieverbruik in oudere auto’s wel eens wat anders. “De verversing gaat dan wel terug naar 5.000 km en er volgt een olieanalyse.”

Dan maar wat meer olieverbruik

Robèrt Wijnakker (Autobedrijf de Bulk) houdt zich normaal gesproken aan de voorschriften van Kroon Oil, maar wijkt soms af, zoals bij de oliegebruikende Peugeot 1.4 en 1.6 THP-motoren. Ook Ruud Pater (Autobedrijf Gert Pater) gebruikt soms andere olie. “Wij willen bij overmatig olieverbruik nog wel eens dikkere olie gebruiken, maar zomaar een olie met verkeerde specificaties gebruiken is vragen om kostbare problemen.”

Matthijs Leussink (VAG Performance Center) wijkt alleen af als hij zeker weet dat de motor er baat bij heeft. Gepensioneerd autotechnicus Frits van Horn heeft een Peugeot 3008 THP-motor gereinigd wegens vervuiling. “Sindsdien gebruik ik een dunnere olie, 0W-30, zoals Peugeot in deze gevallen voorschrijft. Het olieverbruik is wel gestegen. Peugeot heeft mij ten stelligste afgeraden om terug te gaan naar dikkere olie, dus dan maar wat meer verbruik.”

… en met de nieuwe ketting ziet deze 2,0-liter VAG-motor er weer keurig uit.

Is andere olie symptoombestrijding?

Verreweg de meeste AMT-lezers volgen de voorschriften en wijken daar niet van af. Dennis Heremans (Van Houdt Kempen Herentals) waarschuwt dat bij een dikkere olie slechte doorstroming kan ontstaan en ook Marco van der Vlugt (Autoservice Someren) wijkt niet af: “Ten eerste steekt de fabrikant veel geld in onderzoek naar de beste olie, dus die zal het dan ook wel het beste weten. Ten tweede zit je met eventuele aansprakelijkheid.”

Het eerste argument gebruiken Manfred Koster (VW/Audi-dealer) en Wilfred Sangers (Wegenwacht) ook: “De fabrikant zal echt wel weten wat voor olie er in zijn eigen motor moet. Als er een probleem is met de olie, dan zal dat een mechanisch probleem zijn en dan is andere olie symptoombestrijding”, aldus Wilfred.

Fabrieksspecificaties: wijk niet af

Hendrik van Mierlo (gepensioneerd) wijkt nooit af. “Mensen wijken af omdat ze denken dat door dikkere olie het olieverbruik daalt. Dat klopt niet.” Henry van de Belt (ANWB): “De olie is tegenwoordig deel van de constructie van de motor. Denk aan de extreme belasting van de pompverstuivermotoren van VAG, waar een speciale olie voor bestaat. Of de multi-air-motoren van Fiat, die zeer kritisch zijn op de gebruikte olie.”

Ad Mies: “Afwijken hoeft ook niet. De fabrikant biedt ruimte in de keuzes met betrekking tot vol- of halfsynthetische smeermiddelen, en via de viscositeitstabel en de buitentemperatuur is er best enige speling. Dat staat vaak in het instructieboekje.” Maar van klanten weet je nooit wat ze bijvullen. Marco van der Vlugt: “Die kopen de duurste olie bij het tankstation, omdat ze denken dat dat de beste olie is. Maar dat hoeft niet de juiste olie te zijn.”

Scheuren in de riem

Motoren met een natte distributieriem komen steeds vaker voor. Denny Verdoold kent klanten die zelf hun oliebeurten doen en geen rekening houden met de natte distributie. “Die hadden dus de verkeerde viscositeit gebruikt, echter tot op heden zonder merkbare schade”, aldus Denny. Paul van den Acker: “De meeste problemen komen voor bij auto’s die korte stukjes rijden.”

Thijssen komt regelmatig scheurtjes en beschadigingen tegen. Zijn oplossing is het vervangen van de riemset, op tijd olie verversen en preventief de motor reinigen bij regulier onderhoud. Wegenwacht Wilfred Sangers komt onderweg riemen zonder tanden tegen. “Meestal zijn ze dan in onderhoud bij een universeel bedrijf, of mensen vullen zelf de verkeerde olie bij.”

Ook Ad Mies (MSD motorbandenservice) kent de problemen. Ad: “De onderhoudsinterval is te optimistisch. Wij adviseren om de riem eerder te vervangen.” Kool: “Wij controleren elke 30.000 km op scheurtjes in de riem. De oplossing is het vervangen van de riem.” Als riemen ‘oplossen’ is dat volgens Henry van de Belt het gevolg van verkeerde olie.

Wanneer een turbo kapot gaat door slechte of te weinig olie, komen er ijzerdeeltjes in de olie. Daarna gaat het snel: verstopte kanalen en ook de lagerschalen zijn gegroefd.

Olie is als een recept

Gebruik je toevoegingen voor motorolie? Bijvoorbeeld bij hoog olieverbruik? Manfred Koster is van mening dat je met de voorgeschreven olie en het juiste interval geen problemen tegenkomt. “Is er wel een probleem, dan moet je dat verder onderzoeken.”

Ad Mies: “Olie is een recept; een beetje te veel van iets kan het verpesten. Een motor in goede staat heeft zelden iets extra’s nodig.” Maar Thijssen heeft wel positieve ervaringen met toevoegingen. “Reinigen en het gebruik van de juiste olie doen veel, maar bij een onjuiste belasting van de motor kan een toevoeging prima helpen.”

Altijd motor spoelen

Veel AMT-lezers gebruiken toevoegingen. Ruud Pater doet dat alleen bij problemen. “Wel eerst spoelen.” Paul van den Acker gebruikt na het spoelen eventueel een olieverdikker, maar liever niet bij turbomotoren. Door te spoelen, schrijft Jan van der Steen (Garage VDS), verbeter je de eigenschappen van de nieuwe olie. Marco van der Vlugt voegt een additief toe bij hoog olieverbruik.

“Maar we hebben nog niet meegemaakt dat het olieverbruik dan stopt, wel dat het afneemt.” Marco voegt zo’n 200 km vóór de verversing een reinigingsmiddel toe. Elbert van Utrecht (Autoservice Elbert) gebruikt Forté. “Voorkomen is beter dan genezen.” Ook Henry van de Belt heeft goede ervaringen met Forté motorflush. Hij gebruikte het bij een motorfiets na een lange stallingsperiode. “Het was een probeersel. Na 50 km rookte de motor niet meer en het probleem is niet meer teruggekeerd.”

Bij Auto Weijenberg zijn ze gespecialiseerd in het herstellen van grote motorschades. De zuigers zijn al vervangen en alle oliegerelateerde onderdelen gecontroleerd.

Gevolgen van verkeerde olie

Welke problemen kom je tegen die door te veel, te weinig, vervuilde of verkeerde olie worden veroorzaakt? Thijssen heeft een lange lijst opgesteld, van hoog olieverbruik en compressieverlies tot sludgevorming en cilinderwandschades. Vaak is een volledige motorreiniging noodzakelijk. Denny Verdoold noemt overmatige slijtage, vervuiling met bijgeluiden, waarbij olie met verkeerde ACEA en viscositeit is gebruikt.

“Bij motorschade is de enige remedie revisie of een ruilmotor.” Jan van der Steen kwam slechte kopsmering, tikkende klepstoters en zelfs verspringende distributiekettingen tegen. Matthijs Leussink kende oliedrukproblemen bij de 1.8T Passat/A4/A6, en wat doe je dan? Motorspoeling, carterpan demonteren, nieuwe aanzuigzeef, nieuwe olieaanvoerleiding, groter oliefilter en kortere interval programmeren.

Nog meer mayonaise (sludge). Deze emulsie is het gevolg van te korte afstandjes, aldus Jan van der Steen.

Vier liter olie te veel

Wilfred Sangers heeft vaak auto’s moeten bijvullen, waar te weinig olie in zat, maar kwam ook een auto tegen waar vier liter te veel in zat. “De klant dacht er goed aan te doen om bij te vullen tot aan de rand van het kleppendeksel. Ik heb het afgetapt en even goed warm gereden totdat het roken van de uitlaat stopte. Dat duurde best lang”, aldus Wilfred. Henry van de Belt waarschuwt ook voor te weinig of te veel olie, en Ruud Pater schrijft dat bepaalde Volvo’s een melding geven bij te veel olie.

Manfred Koster kent veel problemen bij de VAG 1.8 en 2.0 liter benzinemotoren, die een te hoog olieverbruik hebben door vervuiling. Manfred: “De vervuiling wordt mede veroorzaakt door de rijstijl. Het lijkt erop dat deze motoren de problemen uiteindelijk allemaal krijgen.” Robèrt Wijnakker komt vastgelopen motoren en tikkende klepstoters tegen en Hendrik Van Mierlo versleten nokkenassen door verkeerde olie. “Dat kun je alleen met een nieuwe nokkenas oplossen.”

Ad Mies: “Elke oplossing begint met een schone motor, dus moet je alle interne vervuilingen aanpakken. Soms is het echter zo erg dat vervanging van de motor de enige optie is.”

Toevoegingen zijn populair bij de AMT-lezers; ook voor preventief gebruik, zoals deze van Forté.

Baat het niet dan schaadt het niet

Manfred Koster, Hendrik Van Mierlo en Marco van der Vlugt gebruiken helemaal geen preventieve additieven. Marco: “Maar we zitten er bovenop om eens per jaar de olie te verversen, ook als er maar weinig is gereden. Goede en schone olie verlengt de levensduur van de motor. Kool: “Ik zie er de zin niet van in. We vervangen de filters op tijd en adviseren de klant om op vakantie een merkbrandstof te tanken. In Nederland is de kwaliteit vrij stabiel.”

De meeste AMT-lezers gebruiken wel regelmatig preventieve additieven. Paul van den Acker kiest bij iedere beurt voor Rapid, Henry van der Belt gebruikt additieven voor voertuigen tijdens de stallingsperiodes en Verhagen (Autocenter Verhagen) gebruikt Tunap voor het spoelen. Dennis Heremans gebruikt bij dieselmotoren soms een additief om problemen met het roetfilter te voorkomen en Jan van der Steen voegt een additief toe voor een betere verbranding. “Ik merk wel dat we de laatste jaren minder problemen hebben.”

Denny Verdoold gebruikt preventieve injectorcleaner van Wynns. “Baat het niet dan schaadt het niet”, schrijft Denny. Overigens is Forté bij de AMT-lezers populair.

Een verspringende distributieketting vermorzelt de eigen geleiders. Foto: Jan van der Steen.

Verkoop jij preventief onderhoud?

Als het lukt om additieven te verkopen, lukt het je dan ook om preventief olie-onderhoud te verkopen? Denny Verdoold: “Soms lukt het, maar niet vaak. Je kunt mensen wel vertellen wat de voordelen zijn van preventief olie-onderhoud en welke ellende je kunt voorkomen, maar het aandeel klanten dat ermee instemt is klein.” Manfred Koster schrijft dat leasemaatschappijen het zelden accepteren. Het lukt Gerben Idzenga soms. “De klant is prijsbewust en de fabrikant schrijft het niet voor, dus dan is het lastig aan de man te brengen.”

Ad Mies: “Het zou mij vast wel lukken, maar persoonlijk doe ik dit niet graag. Een klantenrelatie moet gebaseerd zijn op feiten en niet op gevoelens en angst. Ik wijs wel op alle mogelijkheden.” Hendrik Van Mierlo: “Ik maak de klant liever niets wijs. Goede kwaliteit olie gebruiken en op tijd verversen is nog altijd het beste.” Het lukt de andere AMT-lezers wel om bijvoorbeeld bij problemen de olie eerder te verversen. Matthijs Leussink zet de intervallen bij alle klantenauto’s op maximaal 15.000 km, Elbert van Utrecht op 20.000 km en Mike van den Boogaard ook op 15.000 km.