Het kan heel goed ook aan u voorbij gegaan zijn, dat het in 2008 gestarte HAVEit-project van de Europese Unie op zijn eind loopt. Wij zagen ook niet meteen aankomen dat de uitkomsten aanstaande juni op de testbaan van Volvo worden gepresenteerd.

Daar zullen in zowel personenauto’s als bedrijfswagens nieuwe rijhulpen worden gedemonstreerd. Projectpartners zijn autobouwers Volvo en Volkswagen, naast een aantal toeleveranciers en onderzoeksinstituten.

Rijder ontlasten

Het idee achter het project is om auto- en truckrijders te bevrijden van saaie taken, zoals lange snelwegritten of stop-en-start fileverkeer. Ook zouden automatische rijsystemen de vermoeide rijder kunnen ondersteunen en bewaken. Dat wil zeggen: zijn fouten corrigeren, en waarschuwen dat het tijd is voor een pauze.

Drie demo’s laten ontwikkelingen zien om automatisering mogelijk te maken. Hierbij zal ook een truck zijn met brake-by-wire, elektrisch bediende remmen die veel sneller kunnen reageren dan de gewone luchtbediening.

Er doet een truck mee die automatisch in een file kan meerijden, hetzelfde wat we experimenteel al zagen bij BMW- en Mercedes-personenauto’s. De basis vormt intelligente cruise control die afstand en snelheid ten opzichte van de voorligger regelt. Hieraan gekoppeld wordt een camera-gebaseerde stuurassistent die bij niet al te grote stuurwieluitslag meestuurt met de voorligger.

In een hybride stadsbus laat het project een zuinigheidsassistent zien, die de chauffeur adviseert over een zuinige rijstijl bij de gemeten rij-omstandigheden.

Tijdelijke automatische piloot

Twee Volkswagen-modellen gaan geautomatiseerd rijden voor personenauto’s demonstreren. Het minst ingrijpend is de wegwerkzaamheden-hulp. Met videocamera en radar neemt hij snelheidsbeperking, wegversmalling en rijbaanverlegging waar.

Automatisch mindert de auto vaart, stuurt mee met de wegverlegging en houdt de auto midden tussen de wegafzettingen. Uiteraard rekening houdend met eventuele voorliggers die langzamer rijden, omdat ze handmatig wat angstig de smalle tijdelijke rijbaan volgen.

Een stap verder gaat de TAP, tijdelijke automatische piloot, die van 0 tot 130 km/h het stuur kan overnemen. Dat is gedacht voor monotone snelwegritten. De auto kan automatisch uitwijken om een langzamere voorligger in te halen, of remmen voor onverwachte obstakels.

Daarbij zijn wel nog experimentele laserscanners nodig. Die nemen met name stationaire obstakels zoals vangrails of voetgangers betrouwbaar waar.

Variabele automatisering

Toch blijft de bestuurder verantwoordelijk. Hij wordt met een camera in de gaten gehouden. Aan de hand van oogknippering van de rijder, en bewaking van stuurbewegingen, meet het systeem wanneer de rijder vermoeidheidverschijnselen gaat vertonen.

Met de TAP is ook de functie van ‘wegwerkzaamheden-assistent’ mogelijk. Verslapt de aandacht bij een lange snelwegrit, dan kan de TAP meehelpen bij het sturen van de auto. Inductieve opnemers in het stuur stellen vast of de rijder het stuur vast heeft.

Loslaten is mogelijk, maar dan blijft de assistent controleren of de bestuurder oplettend naar de weg kijkt. Dreigt hij wat weg te dommelen, dan gaat de automatische piloot uit na een waarschuwing dat de chauffeur wat rust moet nemen.

Peter Fokker (Redactie AMT)