Kort geleden werd bekend dat KTM in de eerste helft van 2010 een ‘nul emissie-motorfiets’ op de markt zal brengen. De ontwikkeling van de elektrische aandrijving werd samen met het Oostenrijks onderzoeksbureau arsenal research gedaan. Daarover publiceerde dat onderzoeksbureau nu al.

KTM gelooft in stroom

Als specialist in offroad-motorfietsen ziet ook KTM dat gas- en geruisloze aandrijving steeds belangrijker wordt, om nog enigszins vrij in het terrein te mogen rijden. Vandaar de ‘nul emissie-fiets’, een offroad-model dat vergelijkbaar moet zijn met een conventioneel 125 cc type.

KTM-chef Stefan Pierer is verder overtuigd dat in de toekomst stedelingen op grote schaal overgaan op compacte elektrische voertuigen. Daarom studeert KTM nu op elektrische twee-, drie- en vierwielers.

Pierer: “met het oog op milieu- en ruimtebeslag zullen compacte en schone voertuigen een noodzaak worden. Juist voor lichte voertuigen, zoals motorfietsen, is het geen probleem meer voldoende stroom op te slaan. Die kun je dus al goed puur elektrisch maken”.

Intelligente regeling

Onderzoeksbureau arsenal research werd ingeschakeld om de aandrijfregeling uit te werken. Maximaal koppel vanuit stilstand, zoals een elektromotor levert, is zeker in het terrein niet altijd een voordeel.

Arsenal research nam uitvoerige motorritten op door allerlei terrein, door de stad en over andere wegen. Daarvan maakten ze een computersimulatie, waaruit de regelstrategie voor de motor werd ontwikkeld.

Naafmotoren

Maar je kunt met elektromotoren nog meer leuke dingen doen. Zo wordt al tijden gedacht over tweewielaandrijving voor motorfietsen. Vooral bij terreinrijden een voor de hand liggende wens. Maar lastig te realiseren in een voorvork.

Meestal pakt dat veel te zwaar uit, en zeer nadelig voor het rijgedrag. Met een elektromotor kan dit ondervangen worden. Het is ook niet nodig de helft of meer van het totale motorvermogen op het voorwiel te hebben. Een lichte naafmotor volstaat.

KTM zint nu op een zeer elegante oplossing. Met hybride-aandrijving, hoewel in het algemeen gesteld wordt dat hybride, tweemotorige aandrijving voor een motorfiets te groot en zwaar is.

Drie motoren

Het idee van KTM is om zowel voor- als achterwiel te voorzien van een lichte naafmotor. Die kan des te kleiner door er een planetair tandwielstel in te maken, dat met zijn overbrenging het aandrijfkoppel kan vermenigvuldigen.

De aandrijving zal echter niet puur elektrisch zijn. Er is ook een verbrandingsmotor, die normaal het achterwiel aandrijft. Op die motor zit een starter/generator, waar de stroom wordt geproduceerd voor de elektromotoren. Die draaien op een eigen stroomcircuit, met 60 tot 160 volt.

Een heel slim regelsysteem stuurt de elektromotoren aan. Dat kan afhankelijk van het wieltoerental, zodat het voorwiel even snel draait als het achterwiel. Wat betekent dat het voorwiel gaat meetrekken zodra het achterwiel gaat slippen.

Ook zou er een belastingafhankelijke regeling zijn. Ontmoet de motorfiets plotseling extra rijweerstand, zoals oprijden van een helling, of een obstakel voor het voorwiel, dan gaat de voorwielmotor op volle kracht trekken.

Doordachte details

De aandrijfregeling voor de elektromotoren is erg belangrijk, ook omdat daarnaast nog een conventionele ééncilinder meewerkt. Zowel starter/generator als elektromotoren zouden vloeistofgekoeld moeten zijn, om ze licht en compact te houden.

KTM heeft er al diepgaand over gedacht. Zo stellen ze ook een speciale regeling van de starter/generator voor. Die moet maximale kracht leveren wanneer de ééncilinder gestart moet worden terwijl hij bijna bovenin zijn compressieslag staat. Dat bepaalt dan hoe groot en sterk de starter/generator moet zijn.

Hebben we het volgende op gevonden. Als we nou de starter eerst een stukje terug kunnen laten draaien, zodat de zuiger niet meer tegen BDP aan staat. En daarna de goede kant op, zodat de benzinemotor aanslaat. Dan kan de starter/generator kleiner en lichter.

Zo denkt KTM een hybride tweewielaandrijving te maken die níet groot en zwaar is, en het rijgedrag van een normale offroad-motorfiets niet verstoort.

Peter Fokker (Redactie Auto & Motor TECHNIEK)