Waarom begonnen we eigenlijk zo’n dikke veertig jaar geleden getande riemen te gebruiken voor de nokkenas?

Bovenliggende nokkenassen kwamen net goed op. Niet handig om die met tandwielen aan te drijven, zoals vaak bij de zijdelingse nokkenas. Een ketting moest stukken langer worden dan bij een zijdelingse nokkenas. Hij mocht niet te veel rekken over de levensduur, dus dat werd gauw een tweerijïge ketting.

Lichter en stiller

Een lange ketting voor de nokkenas is een dure en lawaaiige oplossing. Daarom kwam riemaandrijving op. Stiller, lichter, goedkoper, en geen smering nodig. Vooral het mindere mechanisch geluid werd een sterk argument.

De met staal of kunstvezel gewapende riemen gingen echter veel korter mee dan een ketting. En ze zijn breder, maken de motor langer. De relatief korte levensduur paste steeds slechter bij het terugdringen van de onderhoudsbehoefte.

Te duur onderhoud

Iedereen in het autovak weet het wel, gebroken nokkenasriemen hebben heel wat kleppen, zuigers en meer het leven gekost. Eindeloos waren de discussies of die riem nu voor de zekerheid bij 60, 90 of 100.000 kilometer vernieuwd moest worden. Dat werd bij de steeds voller gepakte motorruimtes bovendien een steeds kostbaarder klus.

Vandaar een comeback voor de ketting. Sterker en stiller gemaakt, en vooral nog steeds onderhoudsvrij. Vaak is een enkelrijïge ketting nu al voldoende, met als sterk argument de verkorte motorbouw.

30% besparing

Volgens ContiTech gaan hun nieuwste riemen echter wel 240.000 km mee. “Meer dan een autoleven”, zeggen ze. Dat mag een ietsje overdreven zijn, een motor kan best langer mee, maar je bent allicht zo’n beetje gedekt tot aan de eerste revisie.

Hiermee is een riem nog niet beter dan een ketting. Het argument waar op dit moment echt indruk mee gemaakt wordt is dat riemaandrijving 30% minder mechanische wrijving oplevert. Dat is goed voor een verbruiksbesparing van 0,2 l/100 km, ofwel 3 gram CO2 minder per kilometer.

Natte riem

Dan heb je meteen de aandacht van autobouwers. Daarbij, zegt ContiTech, hebben we nu riemen die in olie kunnen lopen. Niet dat ze smering nodig hebben, maar ze zijn oliebestendig. Ze kunnen dus de plaats van een ketting innemen, zonder ingrijpende verandering aan de motor. In het najaar belooft ContiTech een gedegen onderzoek te presenteren naar de besparing die een omschakeling van ketting naar riem levert. Als proefkonijn dient een 1.6 motor uit de gezamenlijke BMW/PSA-ontwikkeling, gebruikt in de Mini en diverse Peugeot-modellen.

Peter Fokker (Redactie Auto & Motor TECHNIEK)