TNO onderzocht de prestaties van een veelgemonteerd halfopen roetfilter voor achterafinbouw op trucks. Tijdens een gesimuleerde stadsrit verminderde het filter de roetuitstoot met 5 tot 20%. Tijdens een internationale snelwegrit presteert het filter wat beter: 20 tot 40%.

Subsidiestop

“Onvoldoende”, vindt de minister. Afspraak was immers dat zo’n filter de roetuitstoot met minstens 50% zou terugbrengen. Dus stopte de minister ogenblikkelijk de subsidieregeling voor de achteraf ingebouwde halfopen filters.

Afkeur in Duitsland

Eigenlijk kon de uitslag van het TNO-onderzoek niet echt als een verrassing komen. Het Duitse Kraftfahrt BundesAmt (KBA) had de met subsidie gemonteerde Nederlandse halfopen filters midden vorig jaar al afgekeurd. Euro 2- en 3-trucks met die filters komen daardoor niet in aanmerking voor een korting op de Maut, de Duitse kilometerheffing voor trucks.

Te lage temperatuur

Toch zet de RAI Vereniging vraagtekens bij het onderzoek. De RAI meent dat er gemeten is bij een te lage uitlaatgastemperatuur. Het roet, dat in het filter gevangen is, verbrandt daardoor niet, de roetopslagruimte loopt vol en daarna geproduceerd uitlaatgas stroomt ongehinderd door het halfopen filter de uitlaat uit.

Lange snelwegrit

“Wij hebben getest op drie temperatuurniveaus”, zegt Ruud Verbeek namens TNO. “Het hoogste niveau is snelwegtemperatuur. Als je dat meer dan een uur volhoudt, kom je aan 20 tot 40% roetreductie.”

Stapje kouder

Eén stapje kouder is het niveau van de huidige EU-testcyclus: “Dan scoort het filter in het gunstigste geval nog maar rond de 20%”. De testcyclus voor de toekomstige Euro 6-norm levert een nog lager temperatuurniveau op: “Tijdens die cyclus presteert het filter nog minder”.

Eerdere test

Een volgend vraagteken heeft te maken met een eerdere roetfiltertest. Op basis van die TNO-test trok DAF de conclusie dat dit type halfopen filter voldeed. Verbeek: “De uitslagen van tests met deze halfopen filters variëren sterk. Je moet honderden metingen doen voor een betrouwbaar resultaat. Dat hebben we nu gedaan. De eerdere test gaf een indicatie bij gebruik van dit filter op een andere motor”.

Test met maar één type

Een derde vraagteken voor RAI-Vereniging is dat slechts één type filter is getest: “Behalve dit type worden ook andere halfopen filters gemonteerd”.

90% van de halfopen filters

“We meten op een proefstand met één motor”, pareert Verbeek. “Daarop hebben we getest met zes gebruikte roetfilters van het type dat op deze motor gebruikt wordt. Zo’n 90% van de gemonteerde halfopen roetfilters is van dit type. De andere halfopen roetfilters werken volgens hetzelfde principe. Toch kunnen er aanzienlijke verschillen zijn. Niet alleen omdat de motoren en temperatuurprofielen verschillen, maar ook omdat de katalytische coatings kunnen verschillen.”

Vandaar dat TNO inmiddels aanvullend onderzoek doet met die andere types. Mochten die ook onvoldoende presteren, dan beëindigt de minister de regeling voor halfopen filters op trucks definitief.

Gesloten roetfilters

Zou dat erg zijn? Eigenlijk niet. Allereerst is het altijd zonde om overheidsgeld te besteden aan iets dat niet werkt. Ten tweede is er een alternatief beschikbaar, waarvan de werking boven elke twijfel verheven is: het gesloten filter. Achterafmontage daarvan blijft de minister ruimhartig subsidiëren. Bravo!

Erwin den Hoed (Redactie Auto & Motor TECHNIEK)