Voor zijn typegoedkeuring gaat ieder autotype op de rollenbank. Tijdens een standaardrijcyclus worden uitstoot en verbruik bepaald. Heel boeiend, maar tussen laboratoriumtest en praktijkverbruik bevindt zich vaak een wereld van verschil.

Megaonderzoek

Als één organisatie kijk heeft op dat verschil, dan is het Travelcard. Dat bedrijf ziet van honderdduizenden auto’s hoeveel ze tanken en hoeveel ze rijden. In het voorjaar analyseerde Travelcard al eens de verbruiksgegevens van 44.000 auto’s.

Travelcard heeft die analyse nu nog eens dunnetjes overgedaan. Niet met 44.000 auto’s, maar met 130.000. En niet alleen, maar met TNO. Het resultaat: een grafiek met twee dikke en vier dunne lijnen. Nou ja lijnen, eigenlijk zijn het krommen.

Wat betekenen die lijnen?

De beide dikke krommen geven gemiddelden aan. De groene is voor benzineauto’s, de blauwe voor diesels. De dikke groene laat zien dat een benzineauto met fabrieksopgave 180 gram CO2 per kilometer in de praktijk gemiddeld 1,15 keer die 180 gram uitstoot. Kortom, 15% meer. Een superzuinige benzineauto, met een fabrieksopgave van zo rond de 100 gram, stoot zelfs 1,4 keer de opgegeven waarde uit. Het goede nieuws is dat heel onzuinige auto’s in de leasepraktijk minder CO2 uitstoten dan de typegoedkeuringswaarde doet vermoeden.

De dieselcurve loopt iets ronder. Middenklassediesels zitten dichter bij de fabrieksopgave, maar het praktijkverbruik van de heel zuinige wijkt nog iets meer af dan dat van heel zuinige benzineauto’s. In tegenstelling tot de heel onzuinige diesels halen onzuinige diesels gemiddeld net niet de fabrieksopgave.

Afwijking van het gemiddelde

Dan de dunne groene en blauwe lijnen. Die geven de gemiddelde afwijking van het gemiddelde aan (de standaard deviatie). Ze liggen zowel voor benzine als voor diesel op 15 procentpunten afstand van de dikke lijnen. Met andere woorden, een benzineauto met fabrieksopgave 180 gram CO2 stoot gemiddeld 180 x 1,15 = 208 gram CO2/km uit. (Of voor wie dat meer zegt: de auto gebruikt geen 7,5 l/100 km, maar 8,7 liter.) In de praktijk echter komen lang niet alle auto’s van dit type uit op die 208 gram. Afwijkingen van 15% (van de fabrieksopgave) rondom die 208 zijn heel normaal. Kortom zolang de uitstoot tussen de 180 en 234 gram/km (verbruik tussen 7,5 en 9,7 l/100 km) zit, hoeft niemand vreemd op te kijken.

Rijgedrag!

Door diep in de cijfers te duiken hebben de statistici van TNO uit kunnen dokteren hoe die 15% gemiddelde afwijking van het gemiddelde ontstaat.

De belangrijkste factor daarin is het rijgedrag. Dat is goed voor gemiddeld 10% extra of juist 10% minder uitstoot en verbruik.

Meer kilometers, minder verbruik

De tweede factor is het jaarkilometrage. Dezelfde auto bij dezelfde rijstijl gebruikt gemiddeld 2% minder als het jaarkilometrage verdubbelt. Hoe dat kan? Simpel, een auto die weinig kilometers rijdt, rijdt een groter deel van die kilometers met koude motor.

Merk en model

Factor drie is het automerk en model. Ook dat geeft een gemiddelde afwijking van 2%. Natuurlijk zijn er uitschieters, maar in de regel is het dus niet zo dat praktijkverbruik en fabrieksopgave bij het ene model veel verder uit elkaar liggen dan bij het andere model.

Start-stop in de lease

Een nog weer iets kleinere factor wordt door de onderzoekers ‘Technologie’ genoemd. Daar gaat het om systemen die auto’s zuiniger maken in stadsverkeer. Denk aan start/stopsystemen en hybride-aandrijving. Op de rollenbank tijdens de typegoedkeuringstest met meerdere stops in een korte cyclus komen deze systemen een fractie beter tot hun recht dan in de dagelijkse leasepraktijk. Het verschil bedraagt ongeveer een procent.

Premiumbrandstof

De laatste en kleinste factor is de brandstofkwaliteit. Auto’s die Excellium, V-Power of een andere premiumbrandstof tanken zijn gemiddeld ruim een half procent zuiniger.

Cijfers als praktisch gereedschap

Wat kunnen we met die cijfers? Ze zijn interessant voor fleetowners en wagenparkbeheerders én voor de gewone automobilist. We weten nu dat we bij een auto die wordt opgegeven voor 4,5 liter per 100 km niet vreemd moeten opkijken van 40% meerverbruik. En we weten ook dat een ‘10 liter auto’ geen 14 liter mag gebruiken. Doet hij dat wel, dan mankeert er iets aan de auto of aan de rechtervoet van de bestuurder.

Tank geen premium!

Travelcard besluit met een tankadvies: “We zien geen verschil tussen de brandstofmerken, wel tussen premium en gewone brandstof. Van premium-benzine heeft u een procent minder nodig en van premium-diesel een half procent. Helaas kosten ze wel 4 en 6% meer. Niet tanken dus!” En voor de wagenparkbeheerder: “Premiums blokkeren op de Travelcard-pas”.

Erwin den Hoed (Redactie Auto & Motor TECHNIEK)